Logo Mantelaar

Vervangende mantelzorger tot het einde en daarna

Blog door Anne-José Nap 9 januari 2023

In 2019 kwam ik voor het eerst een paar dagen bij ‘oma’ als vervangend mantelzorger. In haar fijne eigen huisje bij haar dochter en schoonzoon op het erf. Toen noemde ik oma nog niet zo, maar er was meteen een klik. Ik was daar de eerste keer omdat haar mantelzorgers, dochter Marja en schoonzoon Jan, op vakantie waren.

Vervangend mantelzorger Anne-José met de zorgvrager
Zorgstudent Anne-Josè met Marja en Oma.

Een familie om nooit te vergeten

In augustus 2020 zagen we elkaar weer. Een andere vervangend mantelzorger van Mantelaar die regelmatig kwam, ging helaas stoppen. Er is nog al die jaren vol lof over haar gepraat! Maar daarna was ik er heel vaak. Tot nu toe heb ik 111 diensten van 24 uur bij deze familie doorgebracht. In deze vele uurtjes heb ik ze dan ook zeker in mijn hart gesloten.

In de coronatijd was het voor Jan en Marja niet mogelijk om echt op vakantie te gaan. Maar thuis hun eigen dingen kunnen doen zoals even boodschappen doen of op bezoek bij vrienden was enorm fijn.

Ik sliep in de slaapkamer van oma in haar eigen huisje. Zelf sliep ze al een tijdje in haar woonkamer. Als ze ’s nachts wakker werd en hulp nodig had, was ik daar, een paar meter verder. Overdag gingen we samen koffie en thee leuten, met het hondje knuffelen (haar lievelingetje), een bezoekje aan de dokter of aan haar kleinzoon brengen.

Soms luisterde ik dagenlang naar verhalen die ik elke week hoorde, inmiddels wist ik precies waar ik op door moest vragen, want ze kon zó enthousiast vertellen over de avonturen van vroeger.

Oma met Anne-Josè

Oma kon zich steeds minder herinneren

Dit was de laatste jaren zo. Maar over haar kindertijd, de fikse fietstochten om bij haar oom en tante te komen en hoe haar dochter als kind was, viel er altijd een mooi verhaal te vertellen. Dat het steeds dezelfde verhalen waren maakte niet uit, ze bloeide er helemaal van op. Als ik ’s avonds aankwam, om de komende 72 uur bij haar te ‘logeren’, begon ze altijd te stralen.

Ik kwam precies op tijd aan voor een ‘hallo oma’ en om haar nog even een uitgebreide ‘welterusten’ te kunnen wensen. Dochter Marja hoefde op deze manier niet ’s nachts naar het huisje van haar moeder om te kijken of alles goed ging. Ook kon ze in de ochtend kon nog wat langer blijven liggen, omdat ik oma kon helpen op te starten.

De leuke dames van de thuiszorg waren er elke dag voor het opfrissen en aankleden. Daarna nam ik het stokje weer over en kletste ik de hele dag.

Soms was ze boos op me

Bijvoorbeeld als ik vond dat ze iets meer moest eten dan de drie hapjes die ze gegeten had. Ook als ik zei dat we toch écht naar buiten gingen met het mooie weer.

Allebei eigenwijs. Zo eigenwijs dat ze al lang geleden duidelijk had gemaakt dat ze 90 ging worden. In maart 2022 vierden we dan ook haar 91e verjaardag. De belofte had ze ruim waargemaakt. Gelukkig waren we meestal dikke vrienden die laatste jaren.

De laatste maanden was ze lustelozer

Oma lag meer op bed en wilde nog maar weinig eten en drinken. Ze had zelf niet zoveel zin meer in haar taartjes en chocolaatjes. Ze viel wat vaker in slaap als we samen in haar woonkamer zaten. Soms was ze angstig om te gaan slapen. Van Marja kreeg ik een paar keer een belletje met ‘ik weet niet of ze het nog wel gaat redden’. Toch bleef ze steeds volhouden. Ze begon tóch weer te eten nadat ze een tijdje had geweigerd. Oma en ik gingen soms ‘op bezoek bij Jan en Marja in het grote huis’, dat waren voor haar intensieve uitjes.

De laatste dagen van oma

Toen ik aankwam in de avond wist ik al dat het nu echt anders was. Oma zou geen taartjes meer gaan eten en knuffelen met haar lievelingshondje, ze was zó moe, ze kon niet meer.

Marja en ik gaven haar met een spuitje kleine beetje te drinken en de dames van de thuiszorg hielpen ons met de lichamelijke verzorging. Ze had veel pijn, dus Marja heeft de dokter ingeschakeld om (meer) pijnbestrijding te geven.

De dokter stond klaar voor het toedienen van de morfine toen ‘oma’ vlak daarvoor besloot dat het tijd was. Marja, die de laatste tien jaar volop voor haar moeder heeft gezorgd, de dokter die veel van het ziekteproces meegemaakt heeft en ik stonden alle drie aan het bed, toen oma de laatste adem uitblies.

Een mooie herinnering

Het was een bijzonder moment. Pas achteraf besefte ik echt hoe fijn het was om daar bij te mogen zijn en hoe mooi om op deze manier afscheid te kunnen nemen van een jarenlange relatie.

Kerstmarkt in Duitsland

Ik kom nog met regelmaat bij Jan en Marja

Direct na het overlijden van oma, hielp ik met wat dingen voor de uitvaart. Dit was een mooie dag met de familie en vrienden. Samen met Marja hebben we het huisje opgeruimd, de kleding uitgezocht en verdeeld over vriendinnen en de kringloop.

Marja heeft als mantelzorger tien jaar gezorgd voor oma. Het leven weer oppakken is lastig. Ik moedig Marja aan om oude vriendschappen op te pakken, waar ze altijd enthousiast over sprak. Deze waren verwaterd door het gebrek aan tijd en ruimte, omdat ze er altijd voor haar moeder was.

Met Marja op de kerstmarkt in Duitsland

Half december was ik er weer. Marja en ik hebben kerstkaartjes geschreven voor vrienden en familie. Samen zijn we naar een kerstmarkt in Duitsland geweest. We haalden herinneringen op en dronken een kopje thee met een heerlijk taartje, in het ouderwetse theehuis waar ze ook graag met haar moeder kwam.

Wat een fijne manier om samen terug te kijken naar een mooie maar ook vaak lastige tijd. En dat lievelingshondje van oma? Dat wordt nog altijd heel hard geknuffeld! 

Lees ook

23 december 2022

Een verzekering die bij u past als mantelzorger

We naderen alweer het einde van het jaar en de feestdagen staan weer voor de deur. Nadenken over de juiste zorgverzekering komt daar ook nog even bij. Om u een handje te helpen delen wij graag een overzicht met u waarin de voorwaarden staan per verzekeraar en hopen daarmee bij te dragen aan het vinden van de best passende verzekering.

Lees verder