Logo Mantelaar

Wie zorgt er eigenlijk voor jonge mantelzorgers?

In Nederland groeit een kwart van de jongeren op in een gezinssituatie met iemand die chronisch ziek is. En dat die jongeren voor hun zieke vader of zusje zorgen, is voor velen vanzelfsprekend. Het is natuurlijk goed dat ze dat doen, maar wie zorgt er eigenlijk voor hen?

“Mijn vrienden merken wel eens aan mij dat ik afwezig ben, of me rot voel. Maar als ik het met ze bespreek, is dat het altijd waard.”

Mantelzorg gaat vaak om lange periodes. Je kunt je voorstellen dat dat zowel fysiek als mentaal behoorlijk zwaar kan zijn. Voor jongeren betekent dat een hoop extra druk. Stress thuis kan zorgen voor een rits onvoldoendes op school, weinig tijd voor vrienden of voor de zoveelste keer je werk afbellen omdat je het eventjes niet aankan.

Veel jonge mantelzorgers trekken niet aan de bel als het een keer wat minder met ze gaat. Bovendien weten veel jongeren niet of en welke steun er überhaupt te vinden is. Gelukkig is er in Amsterdam : iemand die elke dag langskomt met een flinke tas boodschappen, speciale coaches of een whatsappgroep met lotgenoten. En vaak kan praten over wat je dwarszit zelfs al een boel helpen.

De gemeente Amsterdam en Vice vroegen jonge mantelzorgers die veel opzij zetten voor hun zieke familieleden, hoe zij dat aanpakken. Zo ook mantelzorger Tarik (26) die in Amersfoort woont, maar zorgde een tijd intensief voor zijn moeder in Amsterdam. Tarik maakt inmiddels gebruik van Mantelaar.

Hey Tarik, voor wie ben jij mantelzorger?
Tarik:
Het afgelopen jaar heb ik samen met mijn broertje en zussen voor mijn moeder gezorgd. Door corona moest zij haar schoonheidssalon sluiten. Dat was het begin van een zware periode. Ze kreeg veel klachten, zowel fysiek als mentaal. Uiteindelijk zat ze eigenlijk in constante angst en stress. Zij heeft ook een verschrikkelijke jeugd gehad, door systematisch misbruik, waar ze onder andere PTSS aan over heeft gehouden. Ze was zo ziek dat ze niet voor zichzelf kon zorgen. Daarom hielpen wij haar.

Waarom hebben jullie die zorg zelf opgepakt?
Mijn moeder kon niet direct worden opgenomen bij de GGZ, ze moest vier maanden wachten op behandelingen en therapieën. Dat was zwaar. Ze kon zichzelf douchen en aankleden, maar daarna was ze bijvoorbeeld uitgeput. Daarom namen wij veel op ons.

Wat deed jij allemaal om te helpen?
Ze had moeite met eten, dus we maakten gezond en makkelijk eten – smoothies, appelmoes, stamppot. We deden het huishouden, verschoonden haar bed. Ik wisselde dat af met mijn broertje en zusje. Het was fijn dat we er met en voor elkaar waren, zo wisten we dat we er niet alleen voor stonden.

Kon je de zorg voor je moeder combineren met je werk?
Niet echt. Maar ik werkte als kok, en in die periode gingen restaurants ook dicht. Dat kwam dus wel goed uit, zo kon ik veel bij mijn moeder zijn. Daarna was het wel moeilijk om werk weer op te pakken. Ik heb geprobeerd twee dagen te werken bij een nieuwe baan, maar ik was er gewoon niet klaar voor. Door die periode voelde ik me uitgeput. Je doet alles om je moeder weer gezond te zien. Ik dacht alleen maar aan haar – niet aan mijzelf. Als ik wat afstand nam, merkte ik dat ik me leeg voelde. ‘s Avonds dacht ik veel aan haar en was ik niet ontspannen. Ik maakte me veel zorgen – dat deden wij alle vier.

Kon je wel ergens terecht voor steun?
Mijn schoonfamilie kwam met goede ideeën en wilde helpen. Mijn schoonvader tipte mij bijvoorbeeld een bepaalde zorginstelling. We kwamen daar niet voor in aanmerking, maar zo kwam ik met Mantelaar in contact. Zij werken met jonge studenten die in de zorg willen werken. Toen ging het heel snel. Wij gaven aan wat wij nodig hadden aan zorg, en Mantelaar zocht voor ons extra hulp. Dat was fijn, want wij konden het niet veel langer. Nu help ik haar nog steeds, maar wat meer op afstand.

Praat je met vrienden erover?
Ik praat vooral met mijn vriendin over wat er speelt. Zij begrijpt het goed en is er echt voor mij geweest. Sommige vrienden van mij hebben zelf ook een zware periode, dus dan leg ik niet elke keer mijn verhaal bij hen op tafel. Maar we vragen elkaar wel even hoe het gaat.

Hoe kijk je terug op die maanden?
Het was heftig. Ik ben zelf ook even in therapie gegaan, om dingen te kunnen verwerken. Daar ben ik nu nog mee bezig. Ik probeer mijn leven weer op te pakken en die periode achter ons te laten. Gelukkig staat mijn moeder nu wat meer op eigen benen, dat is fijn om te zien. En door wat er is gebeurd is de band met mijn broers en zussen versterkt. We weten nu dat we er altijd voor elkaar zijn.

Heb je nog tips voor andere jonge mantelzorgers?
Als het zwaar is, vraag dan gewoon om hulp – bij vrienden, school, familie of wie dan ook. Zoek naar oplossingen, want die zijn er sowieso. Het is heel mooi om te zorgen voor een ander, dat doe ik graag. Maar het moet niet ten koste gaan van jezelf. Als jij iemand helpt, is het ook belangrijk dat er iemand is voor jou. Dan ben je uiteindelijk sterker voor degene voor wie jij zorgt.

Lees ook

3 juni 2021

Je moet vertrouwen geven.

Bent u mantelzorger en heeft u behoefte aan tijd voor uzelf? Bijvoorbeeld in de vorm van een vakantie of eens een dagje niet zorgen? De Mantelaar zorgt voor vervangende mantelzorg. Dat noemen we respijtzorg.

Lees verder